Kolejarze złożyli kwiaty na grobie ppor. Norberta Juchtmana – dowódcy Samodzielnego Plutonu Saperów, który zginął pod Łomiankami w 1939 r., biorąc udział w obronie Warszawy przed Niemcami.

28 sierpnia, Stanisław Kokot (sekretarz Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność”), Jacek Prętki (skarbnik Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność”), Henryk Grymel (przewodniczący Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność”), Tadeusz Burchacki (członek Towarzystwa Przyjaciół Warszawy) z udziałem Marka Moczulskiego (członek i współzałożyciel Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei), Andrzeja Ziółkowskiego (oddział historyczny Wojskowej Akademii Technicznej), Dariusza Adamowicza (pracownik PKP S.A.), Katarzyny Kucharek (prezes Fundacji Grupy PKP) i Michała Tarcha (dyrektora w Fundacji Grupy PKP), upamiętnili 79. rocznicę śmierci ppor. Norberta Juchtmana, odwiedzając cmentarz w Łomiankach, na którym spoczął podporucznik. Uroczyste złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przebiegło w atmosferze zadumy i refleksji.

Od lewej: Henryk Grymel, Andrzej Ziółkowski, Michał Tarcha, Stansław Kokot, Katarzyna Kucharek, Jacek Prętki, Tadeusz Burchacki fot. Marek Moczulski.

fot. Marek Moczulski

- Panie poruczniku, niech będzie pan spokojny, bo wydaje mi się, że robimy wszystko, żeby przypominać tę historię. My wiemy, za co pan zginął i pana koledzy, a także będziemy przekazywać to wszelkimi możliwymi środkami coraz to młodszym pokoleniom – mówił w trakcie uroczystości Andrzej Ziółkowski.

Norbert Juchtman urodził się 27 marca 1914 r. w pod grójeckim Błędowie. Po ukończeniu szkoły wojskowej, podchorąży Juchtman uzyskał 15 grudnia 1937 r. promocję oficerską oraz stopień podporucznika w korpusie osobowym inżynierii i saperów. Jako świeżo upieczony oficer, ppor. Juchtman został skierowany do 8. batalionu saperów, stacjonującego w Koszarach Zamoyskiegow Toruniu. Otrzymał tam stanowisko dowódcy 3. plutonu 1. kompanii saperów.

Ostatni zachowany rozkaz dzienny 8. batalionu saperów pochodziz 30 czerwca 1939 r. – ppor. Juchtman był wówczas jeszcze naswoim stanowisku w garnizonie. Z relacji wiadomo jednak, żewkrótce został skierowany do Tczewa wraz z plutonem saperów,wydzielonym z 15. batalionu saperów majora Jana Guderskiego. Zadaniem plutonu była opieka nad instalacja minowymi mostów tczewskich, ewentualne naprawy jej uszkodzeń, a w razie konieczności – dokonanie dzieła zniszczenia mostów.

II wojna światowa niemal od razu pojawiła się w Tczewie, bo już 1 września, około 4:43 niemieckie Stukasy z I dywizjonu 1. pułku bombowców zbombardowały most (oprócz tego – koszary, dworzec kolejowy i samo miasto), nastawiając się na zerwanie przewodów elektrycznych, łączących centralę minerską z komorami minowymi. Była to bardzo ryzykowana akcja, ponieważ nieprecyzyjnie zrzucona bomba mogła trafić w komorę minową, powodując detonację i zniszczenie mostu. Nalot przebiegł po myśli Niemców – przewody zostały zerwane.

Mosty w Tczewie po wysadzeniu, zdjęcie z wolnej domeny

Dzielna postawa załogi przyczółka pozwoliła saperom ppor. Juchtmana zyskać czas i naprawić wszystkie uszkodzenia.Wobec nasilającego się nacisku Niemców ppłk Stanisław Janik wydał rozkaz ppor. Juchtmanowi o przeprowadzeniu ewakuacji wschodniego przyczółka i zniszczenia mostów.

Ppor. Juchtman wziął udział także w bitwie nad Bzurą (9 – 22 września 1939). Jego pluton dotarł do Bzury w rejonie Sochaczewa 16 września, gdzie gen. Zdzisław Przyjałkowski wydał saperom rozkaz budowy możliwie największej ilości przepraw. Następnego dnia, zaledwie 1500 żołnierzy 15. Dywizji Piechoty przebijało się w stronę Warszawy, aby zasilić odcinek obronny „Warszawa-Zachód”. Feralnym dniem dla ppor. Juchtmana okazał się 22 września 1939 r., kiedy w trakcie jednej z bitew - jaka rozegrała się tego dnia - zginął pod Łomiankami.

Spotkanie w Łomiankach przy grobie ppor. Norberta Juchtmana było niejako zapowiedzią wydarzeń, jakie czekają nas 1 września w Tczewie, związanych z upamiętnieniem wybuchu II wojny światowej, w której ppor. Juchtman wziął udział, choćby w akcji wysadzenia mostów tczewskich. W uroczystościach 1 września w Tczewie wezmą udział pracownicy Fundacji Grupy PKP i sam prezydent Andrzej Duda.

Fundacja Grupy PKP